Een logische maar misleidende vergelijking
Als het zadel te krap voelt, is het te smal. Dat klinkt logisch: als je schoen te strak zit, helpt een maatje groter of een bredere versie vaak meteen. Helaas werkt dat bij zadels heel anders.
Ook ik heb me in mijn beginjaren als zadelpasser vaak afgevraagd waarom de ligging van een zadel niet verbeterde na het “verbreden” van de boom, maar juist verslechterde.
Te smal of te wijd? Het verrassende effect
De conclusie die ik daaruit trok, was verrassend: Een te wijde boom geeft vaak meer (schadelijke) druk aan de voorzijde dan een te smalle boom.
Maar waarom voelt een zadel met een te wijde boommaat dan juist te krap aan? En hoe erg is dat eigenlijk?
De functie van de boompunten
Om dat te begrijpen, moeten we kijken naar de opbouw van de zadelboom. Aan de voorzijde bestaat deze uit een boog met boompunt(en) of bomentakken. Deze boompunten zijn cruciaal voor de balans, stabiliteit en bewegingsvrijheid van het zadel.
De vorm en lengte van de boompunten sluiten aan op de conformatie van het paard, met name op het deel van de rug dat het zadel draagt. De wervels van de schoft hebben lange doornuitsteeksels, en omdat het dragend vlak hier schuiner is dan verder naar achteren op de rug, is extra ruimte nodig om schoftvrijheid te garanderen.
De boompunten zorgen, mits correct van vorm, lengte en breedte, voor die ruimte rondom de schoft, zodat de wervelkolom vrij kan bewegen en de schouderbladen niet worden belemmerd.
Wat gebeurt er bij een te smalle boommaat?
Wanneer de boom te smal is, komt het steunpunt van de boompunten te hoog te liggen. Dit verschuift het balanspunt van het zadel naar achteren.
De gevolgen zie je dan ook vaak aan de achterzijde van het zadel, bijvoorbeeld door spanning in het lumbale gebied van het paard. Het probleem zit dus niet altijd waar je het verwacht.
En bij een te wijde boommaat?
Een te wijde boommaat lijkt misschien comfortabeler, maar dat is het zelden. Omdat de boompunten dan niet meer correct steunen op het dragende deel van de rug, zoekt het zadel steun op de verkeerde plekken.
Het gevolg is dat het zadel te veel druk geeft rondom de schoft; precies op de structuren die nodig zijn om het schouderblad te laten bewegen en de schoft te liften. Soms is dit “wasknijpereffect” zelfs voelbaar aan de voorzijde van het zadel.
De waarde van nauwkeurig meten
De juiste boommaat bepalen is alleen mogelijk door nauwkeurig meten en vergelijken met de template van het paard.
Dit is echt alleen mogelijk door bestaande zadels open te maken, want hoewel ik na 12 jaar aardig getraind ben in inschatten, wijkt dat gerust enkele centimeters af van de werkelijkheid.
Kortom: Meten is weten en dat levert altijd betere resultaten op dan gissen.
Tot slot
Veel druk aan de voorzijde betekent niet automatisch dat de boom te smal is. Er spelen vaak meerdere factoren mee.
Wil je hier meer over lezen? Bekijk dan ook de blog:
👉 “Een stukje van de puzzel.”
Deel dit bericht met je collega’s. Samen kunnen we het niveau van zadelpassen blijven verhogen.
